فرار عمر از جنگ خیبر
وقتی پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله به خیبر رسیدند، پرچم را به دست ابوبکر دادند و او را همراه جمعی به سمت خیبر فرستادند. ولی او ایستادگی نکرد و فرار کرد. دفعه دوم رسول الله صلی الله علیه و اله
عمر را به همراه جمعی به خیبر فرستادند ولی او نیز فرار کرد. (۱)
پیغمبر اکرم - صلّی اللّه علیه وآله - فرمود:
فردا مردی را به سوی قلعه میفرستم که خدا و پیغمبر را دوست دارد، و خدا و پیغمبر هم او را دوست دارند و از جنگ روی برنمی تابد. و خداوند قلعه را به دست او بگشاید.
سربازان هر کدام امید داشتند که آن فاتح آن باشند. علی - علیه السّلام - در آن روز مبتلا به دردِ چشم بود. پیغمبر اکرم - صلّی اللّه علیه وآله - به او فرمود: حرکت کن.
علی - علیه السّلام - گفت: یا رسول اللّه! جایی را نمی بینم.
پیغمبر اکرم - صلّی اللّه علیه وآله - آب دهان مبارک خود را به چشم علی - علیه السّلام - کشید و پرچم اسلام را به دستش داد.
علی - علیه السّلام - عرض کرد: یا رسول اللّه! به چه چیز جنگ کنم!
فرمود: به اینکه بگویند: اشهد ان لااله الاّ اللّه و اشهد انّ محمّداً رسول اللّه وقتی که این را گفتند، خون و مالشان از طرف من محترم است. مگر اینکه حق آن را ادا نکنند، حساب آنها هم با خداست. علی - علیه السّلام - به ملاقات یهودیان خیبر رفت و فتح کرد. (۲)
*****
(۱) این حدیث را حاکم نیشابوری در کتاب خود، به همین نحو که گفتیم نقل کرده است. سپس میگوید: این حدیث با سند صحیح نقل شده است، ولی بخاری و مسلم روایت نکرده اند! - ذهبی با تصریح به صحت آن در تلخیص مستدرک آورده است. فرار ابوبکر و عمر در روز خیبر: راجع: ترجمة
الامام علی بن أبی طالب من تاریخ دمشق لابن عساکر ج ۱ / ۱۶۹ ح ۲۳۳ و ۲۳۴ و ۲۳۵ و ۲۳۶ و ۲۴۰ و ۲۴۱ و ۲۴۷ و ۲۶۱ و ۲۶۲ ط ۱، مناقب علی بن أبی طالب لابن المغازلی ص ۱۸۱ ح ۲۱۷ ط ۱، خصائص أمیر المؤمنین للنسائی ص ۵۲ و ۵۳، أسد الغابة ج ۴ / ۲۱، مسند أحمد ج ۶ / ۳۵۳، البدایة والنهایة ج ۴ / ۱۸۶، الغدیر ج ۱ / ۳۸، مجمع الزوائد ج ۹ / ۱۲۲ و ۱۲۴، مصنف ابن أبی شیبة ج ۶ / ۱۵۴، الصحیح من سیرة النبی الاعظم ج ۳ / ۲۸۲، تذکرة الخواص، مسند البزاز ج ۱، الکامل لابن الاثیر ج ۲ / ۱۴۹، ترجمة الامام علی بن أبی طالب من تاریخ دمشق لابن عساکر ج ۱ / ۱۷۷ ح ۲۴۲ و ۲۴۳ و ۲۴۷، شذرات الذهبیة لابن طولون ص ۵۲.
(۲) این حدیث در بسیاری از کتب روایی و تاریخی آمده است که ما در اینجا فقط به گوشه ای از آنها اشاره میکنیم: فرائد السمطین ج ۱ / ۲۵۹ ح ۲۰۰، المعجم الصغیر للطبرانی ج ۲ / ۱۰۰، مجمع الزوائد ج ۶ / ۱۵۱، المستدرک للحاکم ج ۳ / ۳۸، عیون الاثر ج ۲ / ۱۳۲، ترجمة الامام علی بن أبی طالب من تاریخ دمشق لابن عساکر ج ۱ / ۱۶۳ ح ۲۲۷ و ۲۲۸ و ۲۲۹ و ۲۳۰ و ۲۳۱، تذکرة الخواص للسبط بن الجوزی ص ۲۴ ط الحیدریة، صحیح البخاری ج ۵ / ۲۲، صحیح مسلم ج ۷ / ۱۲۱ ط العامرة بمصر، خصائص النسائی ص ۵۵ ط الحیدریة،
السنن الکبری للبیهقی ج ۹ / ۱۰۶، حلیة الاولیاء ج ۱ / ۶۲، ینابیع المودة ص ۴۸ ط اسلامبول.
- ۹۶/۱۲/۰۸