ورود به شهر علم پیامبر صلى الله علیه و آله
عن على علیه السلام و ابن عباس و جابر بن عبدالله: قال صلى الله علیه وآله:
أنَا مَدِینَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِیٌّ بابُها، فَمَنْ أرادَ العِلْمَ فَلْیَأتِ الْبابَ.
على علیه السلام و ابن عباس و جابر بن عبدالله روایت کرده اند که پیامبر اکرم صلى الله علیه وآله فرمود:
من شهر علمم و على دروازه آن، پس هر کس طالب علم باشد ازدروازه آن وارد شود.
الفردوس، ج ۱، ص ۴۴/ ۱۰۶؛ المستدرک (حاکم)، ج ۳، ص ۱۲۶؛ تاریخ بغداد، ج ۲، ص ۲۷۷ و ج ۴، ص ۳۴۸؛ مجمع الزوائد، ج ۹، ص ۱۱۴؛ تهذیب تاریخ دمشق، ج ۳،
ص ۳۸؛ اللآلى المصنوعة (سیوطى)، ج ۱، ص ۳۲۹؛ اسد الغابة، ج ۴، ص ۲۲.
درکتاب فتح الملک العلى بصحة حدیث باب مدینة العلم على، ص ۱۶۴ این گونه آمده است:
حافظ سیوطى در الجامع الکبیر مى گوید: مدتى بود که در مقام پاسخگویى به این پرسش که سند این حدیث چگونه است مى گفتم: حسن است تا از حسن اتفاق مواجه شدم با تصحیح ابن جریر در رابطه با نقل حدیث از على از کتاب تهذیب الآثار به همراه تصحیح حاکم نیشابورى نسبت به نقل این روایت از ابن عباس، آن گاه استخاره کردم و مطمئن شدم به ارتقاء مرتبه حدیث از« حسن» به« صحیح». *
نیز رجوع شود به کتاب« مناقب سیّدنا على»، ص ۲۵ و کتاب المستدرک على الصحیحین، ج ۳، ص ۱۲۶.
ترمذى در کتاب الجامع الصحیح، ج ۵، ص ۶۳۷/ ۳۷۲۳ از على علیه السلام نقل کرده که رسول خدا صلى الله علیه وآله فرموده است: « من خانه حکمتم و على باب آن است. »
و ابن عساکر در تاریخ دمشق (ترجمة الامام على علیه السلام)، ج ۲، ص ۴۵۹/ ۹۹۰ و ابونعیم اصفهانى در کتاب حلیة الاولیاء، ج ۱، ص ۶۴ همین حدیث را ثبت کرده اند.
و رجوع نمایید به کتاب فتح الملک العلى بصحة حدیث باب مدینة العلم على علیه السلام که در آن علم فراوانى خواهید یافت.
نیز از سلمان فارسى از رسول خدا صلى الله علیه وآله روایت شده که حضرت فرمودند: « داناترین امتم بعد از من على بن ابى طالب است. »
الفردوس، ج ۱، ص ۳۷۰/ ۱۴۹۱؛ جمع الجوامع/ ۳۷۹۴؛ کنز العمال/ ۳۲۹۷۷.
سعید بن مسیب گوید: « در میان اصحاب رسول خدا صلى الله علیه و آله تنها کسى که مدعى« سلونى» (از من پرسش کنید) شده، على بن ابى طالب بود. »
توضیح
الدلائل، ص ۲۱۱؛ الاستیعاب (چاپ شده در حاشیة الاصابه)، ج ۳، ص ۴۰، تاریخ دمشق (ترجمة الامام على علیه السلام)، ج ۳، ص ۳۱/ ۱۰۵۴.
از سفیان نقل است که گفت: « احدى با على احتجاج نداشت جز آن که على با براهین، استدلال اورا بر هم زدو بر او چیره شد. » مناقب ابن مردویه، ۸۷/ ۷۷.
ابن مردویه گوید: براى صحابه پیامبر اقدس اکرم صلى الله علیه و آله پیشامد ناگوارى رخ داد ازاین رو عمر آنها را فرا خواند به على گفت: « تو راه حل بده که بهترین و داناترین آنانى. »
کتاب ملحقات احقاق الحق، ۲۳۳: ۸. و عبارتى نزدیک به این مضمون در ذخائر العقبى، ص ۸۱ نقل شده است. و نیز در نقلها فراوان آمده است که عمر همیشه مى گفت: « اگر على نبود، عمر هلاک مى شد. »
رجوع شود به کتاب الاستیعاب (چاپ شده در حاشیة الاصابه) ۳۹: ۳.
به طور خلاصه باید گفت: « در کتاب الغدیر صد و چهل و سه مصدر براى این حدیث ذکر کرده. و علامه لکهنوى درباره این حدیث و مباحث پیرامون آن دو جلد کتاب قطور تصنیف کرده که صفحات آن بالغ بر ۱۳۴۵ خواهد بود. »
[* حدیث صحیح عبارت است از حدیث مسندى که اسناد آن به نقل عادل با قدرت ضبط و حفظ قوى از افراد مانند خود روایت کرده باشند و تحت عنوان شاذ و معلل قرار نگیرد. نک: ارشاد طلاب الحقائق الى معرفة سنن خیر الخلائق. ]
- ۹۶/۱۲/۱۰